Herken jij het dat je soms een compromis maakt ergens over, maar eigenlijk denkt: hier schiet ik niks mee op? Of dat je soms momenten hebt waarin je ‘over anderen heen walst’, wat voor anderen weer niet goed is? Of de situatie van toen je nog op school zat/studeerde, en iemand die bijna geen moeite had gedaan voor een project een 9 haalde, en jij, met heel veel moeite, maar net een 6 had gehaald? Voor je inzet wordt je van jongs af aan niet automatisch beloond.
Om deals, beslissingen, levens voor iedereen zo goed mogelijk te maken, is deze vierde eigenschap van Covey interessant: denk altijd in win-win. Ga samen op zoek naar die oplossing die uiteindelijk voor iedereen wat oplevert… en dat klinkt makkelijker dan het is!

De eerste drie eigenschappen van Covey hebben betrekking op onafhankelijkheid: overwinningen op jezelf. Om te kunnen veranderen was het belangrijk je karakter te onderzoeken. Uiteindelijk is het het vermogen om te weten wie je bent en wat je wilt bereiken in het leven, met alle beperkingen van dien, waardoor je tevredener en succesvoller kan worden. Als je wilt kan je deze blogs nog eens teruglezen via deze link, en bekijken in hoeverre je je deze nu eigen hebt gemaakt. Het bekende gezegde ‘Je moet eerst van jezelf houden…’ geldt zeker ook voor de volgende eigenschappen van Covey: eerst overwinnen op jezelf boeken, voordat je overwinnen op je omgeving boekt.

Na uitgebreid zelfonderzoek wordt het tijd naar buiten te kijken: ruimte creëren om effectief samen te gaan werken met anderen. Samenwerken doen we allemaal: of dat nu is op je werk, met klanten of thuis met je gezin of met je partner. Het is belangrijk, nee cruciaal, om te zorgen voor een goede menselijke interactie. Daarvan is win-win denken één van de paradigma’s om hierin te staan.

Het is geen methode, maar een filosofie.

De emotionele bankrekening
“Geen vriendschap zonder vertrouwen, geen vertrouwen zonder integriteit.”

Covey heeft het in zijn filosofie eerst over het belang van de emotionele bankrekening. Belangrijk om te beseffen volgens hem is dat, wanneer je succesvol wilt zijn, vertrouwen (de emotionele bankrekening) de basis vormt. De mensen waar je het meest mee omgaat, hebben ook de meeste stortingen nodig. Mensen die je van vroeger bijvoorbeeld kent hebben soms minder stortingen nodig: je kan bouwen op stortingen uit het verleden. Het is natuurlijk niet altijd zo dat een relatie met je medemens meteen goed is of altijd goed blijft. Er gebeuren soms dingen die je vertrouwen in de relatie met de ander schaden. Er zijn zes belangrijke stortingen die je kan doen om je rekening met een ander weer in evenwicht te brengen:

• De ander begrijpen. Iemand écht begrijpen, is één van de grootste stortingen die je kan doen. Wat voor de ene persoon iets heel belangrijks kan zijn, kan totaal niet van belang zijn voor iemand anders.
• Op de details letten. Mensen zijn gevoelig, de kleine dingen doen er veel toe en mensen letten erop.
• Woord houden. Je woord houden is een grote storting, je woord breken is een grote opname.
• Verwachtingen verduidelijken. Verwachtingen worden vaak niet met veel woorden uitgesproken, terwijl mensen automatisch van bepaalde dingen uitgaan.
• Integriteit. Bejegen iedereen op basis van dezelfde principes.
• Oprecht verontschuldigen bij een grote opname. Welgemeende excuses, toegeven dat je fout zat blijken grote stortingen.

Filosofie?
Waarom is win-win nou een filosofie? De meeste mensen denken goed te kunnen samenwerken, en toch blijkt dat we vaak denken in sterk of zwak, goede versus zwakke argumenten, winnen versus verliezen, voldoende versus onvoldoende. Denk maar terug aan je schooltijd: je moet voldoendes halen om over te gaan, met een 8 of 9 ben je nog beter en haal je onvoldoendes: dan val je buiten de boot. Met dit soort principes zijn we opgegroeid. Echter: dit is niet de juiste manier als je het Covey vraagt . Win-win zegt namelijk dat je er vanuit mag gaan dat er voor iedereen genoeg is: succes hoeft nooit ten koste te gaan van iemand anders. Zo zijn er verschillende paradigma’s om te interacteren als mensen: win-win, winnen-verliezen, verliezen-winnen, verliezen-verliezen, winnen. Ze worden uitgebreid behandeld in het boek van Covey, maar als je gaat nadenken wat is nou de beste manier?

Dit hangt natuurlijk af van de context. Een voetbalwedstrijd kun je moeilijk op win-win spelen, daar moet een winnaar uitkomen. Stel je geeft veel om een relatie en je hebt een discussie over iets onbenulligs, kan je ook kiezen voor de verliezen-winnen interactie. Het kan ook voorkomen dat je simpelweg wilt winnen en niet nadenkt hoe iets voor een ander dan zou zijn; stel dat je kind in levensgevaar is, dan denk je even niet na over de rest.

Maar meestal is er sprake van een wederzijdse afhankelijkheid: synergie op zoeken, samen kan je meer bereiken. Waar de één goed in is, is een ander minder goed in en juist die verschillen maken dat we vooruit komen. In de gevallen van wederzijdse afhankelijkheid is win-win de enige juiste optie. Wanneer jullie afspreken dat je gaat voor een win-win filosofie, dan is het belangrijk om ook altijd te weten dat er de optie ‘geen akkoord’ is. Want als jullie er niet uitkomen, dan is het beter om helemaal niet samen te werken want dan kun je er niet beide bij winnen.

Win-win denken spreekt mij ontzettend aan (wie niet zou je bijna denken). Het is alleen niet de makkelijkste weg ook al lijkt dat misschien zo. Het vergt niet alleen veel zelfkennis en principes (je moet echt bij jezelf kunnen blijven) maar ook moed en volwassenheid. Als persoon moet je in staat zijn om voor je eigen overtuiging en gevoelens op te komen zonder voorbij te gaan aan die van anderen. Wat ook belangrijk is bij het naleven van deze filosofie, is het geloof in de overvloed mentaliteit. Vele van ons zijn opgegroeid met de schaarste mentaliteit: als jij wint, verliezen anderen. Door jezelf te vergelijken met anderen, ontlenen deze mensen hun gevoel van eigenwaarde. Hier zit volgens mij een belangrijke uitdaging van de maatschappij anno nu: via (sociale) media is het HEEL makkelijk om je eigenwaarde te ontlenen aan wat je ziet van anderen. Kijk eens deze kunstzinnige, zeer interessante documentaire over narcisme. 

Er is echter genoeg voor iedereen, tijd voor iedereen en dingen om te doen voor iedereen: er is overvloed. En dat is cruciaal om te beseffen.

Ondanks dat ik mij de eigenschappen 1, 2, 3 van Covey redelijk heb eigen gemaakt, betrap ook ik me wel eens op het feit dat je eigenwaarde ontleent aan de dingen die je leest of ziet in alle media, bij vrienden, familie of collega’s. Ook ervaar ik dat ik een kei ben in dingen die ik niet zo leuk vind, of moeilijk vind, uit te stellen. Problemen of uitdagingen waar je tegenaan loopt, uit de weg gaan of te kiezen voor één van de makkelijkere principes van interactie. Maar juist door te leven volgens de win-win filosofie kunnen dit soort situaties kansen bieden en kan je ernaar streven om zoveel mogelijk uit elke situatie te halen, wat voor jou goed is en voor de ander.

Toepassen

• Je doel bereiken lukt het best als je ook het belang van de ander in het oog houdt. Probeer problemen daarom altijd van de andere kant te bekijken en behoeften van de ander te begrijpen. Concentreer je hierbij niet op de standpunten, maar juist om wat erachter ligt: waar gaat het nu werkelijk om?
• Vervolgens is het de uitdaging om vast te stellen welke resultaten je moet bereiken voor een oplossing waar iedereen blij van wordt. Langdurige, goede relaties bestaan door wederzijds voordeel.
• Belangrijk bij een win-win akkoord is dat de gewenste resultaten helder zijn, en dat op basis van deze resultaten besloten kan worden wat er moet gebeuren en wanneer.
• Dus als je gezamenlijke doelen duidelijk zijn, dan taak om opties te bedenken om die resultaten te behalen. Bekijk deze animatie eens om de kern van win-win goed te begrijpen:

Hoe zou jij 100 euro verdelen tussen 2 mensen, en degene die beslist of het een deal is of niet degene is die niet zelf bepaald hoe het geld verdeeld wordt? 😉

Probeer jij het nu ook net als ik toe te passen in je leven?